Zaburzenia w obszarze integracji sensorycznej, czyli trudności w odbieraniu, analizie i interpretacji bodźców zewnętrznych u każdego dziecka przybierają nieco odmienną formę. I choć wyznaczyć można pewne stałe objawy, to diagnoza zaburzeń IS musi być w każdym przypadku przeprowadzona indywidualnie, a zaproponowane przez terapeutów ćwiczenia dobrane do rozległości i charakteru trudności.

Integracja sensoryczna kształtuje się już od okresu płodowego życia dziecka i trwa aż do okresu szkolnego. Trudności mogą więc objawić się na różnych etapach i różnych obszarach funkcjonowania. Powodem zaburzeń integracji sensorycznej są nieprawidłowości w rozwoju układu nerwowego.

Narządy odpowiedzialne za odbiór bodźców wzrokowych, słuchowych, dotykowych, smakowych funkcjonują prawidłowo, a niewłaściwa jest ich interpretacja przez mózg. Integracja sensoryczna i jej zaburzenia diagnozowana musi być więc w oparciu o zachowanie dziecka, nie zaś badanie funkcjonowania poszczególnych narządów zmysłów.

Poza obserwacją dziecka, w ramach diagnozy dziecko poddawane jest seriom testów, które mają określić rodzaj, skalę i trwałość defektów. W oparciu o wyniki, specjalista projektuje program ćwiczeń terapeutycznych, które pomogą dziecku rozwinąć możliwości sprawnego analizowania bodźców.

Terapia musi odbywać się w oparciu o kontakt z terapeutą, którego rola opiera się na zachęcaniu i motywowaniu dziecka do ćwiczeń oraz monitorowaniu zmian w zachowaniu oraz testach. Zmiany świadczą o skuteczności terapii i wejściu dziecka na kolejne etapy integracji.

Zazwyczaj integracja sensoryczna leczona jest przez serie spotkań, odbywających się raz lub dwa razy w tygodniu, podczas których dziecko wykonuje ćwiczenia fizyczne i manipulacyjne stanowiące formę zabawy.